Gmina Gródek nad Dunajcem leży w południowo-wschodniej części Województwa Małopolskiego – należy do Powiatu Nowosądeckiego. Gmina rozciąga się od południowych brzegów Jeziora Czchowskiego, aż po południowo-wschodnie brzegi Jeziora Rożnowskiego. Wschodnia część gminy rozlokowana jest na terenie Pogórza Rożnowskiego. Takie warunki geograficzne określiły jej charakter jako turystyczno-rolniczy. Obszar Gminy zajmuje 88 km2. Liczba ludności – 8720 mieszkańców. Liczba gospodarstw rolnych w gminie wynosi 1197, Najwięcej z nich znajduje się w przedziale obszarowym 1 -2 ha tj. 376 gospodarstw. Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych na terenie gminy wynosi – 314 Liczba placówek pocztowych – 3 Liczba aptek-2 Liczba sklepów -50 Liczba restauracji -1 Liczba ośrodków zdrowia – 2 Gmina zgazyfikowana w 80%, wykonano ok., 217 km gazociągu. Bartkowa-Posadowa, Bujne, Gródek nad Dunajcem, Jelna, Lipie, Podole-Górowa, Przydonica, Roztoka-Brzeziny, Rożnów, Sienna, Tropie, Zbyszyce Jezioro Czchowskie: Powierzchnia – 346 ha Długość zlewni- 9 km Długość linii brzegowej – 23 km Głębokość max-9,5 m Pojemność -12 mln m3 Jezioro Rożnowskie: Powierzchnia -1600 ha Długość linii brzegowej – 56 km Długość zbiornika – 22 km Głębokość max-31 m Pojemność -170 mln m3 Siedzibą gminy jest Gródek nad Dunajcem, który powstał z połączenia dwóch wsi Kobyle i Gródek, Rodowód miejscowości sięga XIV wieku, a nazwa Gródek odnosi się do jednego z zamków broniących doliny Dunajca. Ruiny zamku widoczne są jeszcze na wzgórzu zwanym przez mieszkańców „małpią wyspą”. Wzgórze, które po zalaniu doliny Dunajca w 1942 roku i powstaniu w ten sposób Jeziora Rożnowskiego stało się wyspą, jest dziś obszarem szczególnej ochrony krajobrazu i rezerwatem ptaków. W rejonie Jeziora co roku gnieździ się 165 gatunków ptaków, w tym tak rzadkie jak pojawiający się w rozlewiskach na pograniczu Gródka i Bartkowej bocian czarny. Gródek nad Dunajcem w okresie letnim staje się zatłoczoną miejscowością wypoczynkową, w której turyści znajdują bazę o zróżnicowanym standardzie, w tym: hotele, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe, pola namiotowe, kwatery prywatne. Tu zaczynają się piesze szlaki turystyczne i rowerowe na cały teren Pogórza w kierunku Rożnowa i Tarnowa. Gmina jest wielkim szlakiem turystycznym począwszy od Zbyszyc -uroczej miejscowości położonej na prawym brzegu Jeziora Rożnowskiego, istniejącej od 1242 r, Charakterystyczny jest przepiękny kościół gotycki o cechach budowli obronnej z 1440 r. wraz z dobudowaną drewnianą wieżą z XVIII w. (obecnie w odbudowie po pożarze)Okalający las bukowy tworzy naturalny skansen. Nie można też pominąć znanej miejscowości letniskowej Bartkowa należącej do tzw. Klucza Rożnowskiego. Tu krzyżują się szlaki turystyczne i drogi na „cztery strony świata”. Położona nad Zatoką Bartkowską wieś jest cenionym kurortem turystyczno-wypoczynkowym Związku Gmin Jeziora Rożnowskiego. Oprócz walorów widokowych l klimatycznych, istnieje możliwość uprawiania sportów wodnych oraz wędkarstwa, gościnni gospodarze dysponują polami biwakowymi, W Bartkowej znajdują się również ośrodki wczasowe: „Stalownik” oraz „Bartek” o wysokiej jakości usług. Rożnów to także pięknie położona miejscowość letniskowa na tzw. szlaku „Północ-Południe. Jej znaczenie historyczne datuje się od XIII w. Tu zamieszkiwały wielkie rody: Rożenów, Zawiszy Czarnego oraz Hetmana Tarnowskiego, On to w XVI wieku zbudował rezydencję wartownię nowożytnej fortyfikacji, jedną z niewielu na świecie z zachowanym do dnia dzisiejszego be1uardem (XVII i XVIII wiek). Na uwagę zasługuje również dwór z XIX w. Nad miejscowością dominują ruiny zamku Rożenów z XIV wieku i bezwieżowy typ kościoła drewnianego z XVII w. o bardzo bogatym wnętrzu. Kończąc trasę przepięknym szlakiem turystycznym Gminy Gródek nad Dunajcem warto zatrzymać się w Tropiu, w miejscu pełnym uroku i ciszy, położonym wśród lasów mieszanych nad brzegiem Dunajca, łączącego Jezioro Rożnowskie z Jeziorem Czchowskim. Wiele tu pamiątek i legend związanych z kultem eremity św. Andrzeja Świerada, szerzącego chrześcijaństwo na tych ziemiach. Kościół z XI w, to wspaniała lekcja poglądowa dla zainteresowanych historią sztuki. Jest w nim zachowana taka ilość dzieł, że badacz turysta otoczony przyrodą i ciszą znajdzie tu prawdziwą ucztę duchową. Prom przez Dunajec przewozi zainteresowanych do ruin zamku Tropsztyn – warowni często spotykanych na tym szlaku kupieckim. Wypoczynek zapewniają kwatery prywatne i dobrze zorganizowane szlaki spacerowe. W miejscowości Podole znajduje się drewniany, zabytkowy kościół, wybudowany na początku XVI w, w stylu gotyckim z elementami barokowymi, jednonawowy, o konstrukcji zrębowej. Wewnątrz zachowane renesansowe polichromie z 1542 r. « odnawiane wielokrotnie oraz ołtarz główny z drugiej polowy XVII wieku. W Przydonicy znajduje się zabytkowy drewniany kościół (1572 r.) w stylu gotyckim z wieżą barokową o konstrukcji zrębowej. W prezbiterium zachowana polichromia późnorenesansowa sprzed 1596 r. – wielokrotnie odnawiana. Ołtarz główny rokokowy z drugiej potowy XVIII w„ a w nim obraz „Matki Boskiej Pocieszenia z Dzieciątkiem”, obraz św. Floriana oraz cenne tryptyki w ołtarzach bocznych. Na terenie gminy Gródek nad Dunajcem znaleźć można spokój, czystość dziewiczej przyrody, a w niej świeże powietrze l gościnnych ludzi. Jest to kraina z wszystkimi walorami widokowymi, tworzącymi niepowtarzalne piękno. Piękna tego dopełniają ślady historii bujnego rozkwitu osadnictwa i gospodarki. Najdłużej nad jeziorem trwa sezon dla wędkarzy, szczególnie tych, którzy preferują dyscyplinę spławikową. Jesienią w Bartkowej można złowić szczupaka, zaś w Gródku nad Dunajcem oraz w Lipiu sporego sandacza, a nawet suma. Zdaniem wędkarzy, od kilku lat, kiedy to w Nowym Sączu oddano do użytku oczyszczalnię ścieków, czystość wód Dunajca i Jeziora znacznie się poprawiła a wraz z poprawą wróciły niektóre gatunki ryb. |
Szlaki turystyczne:
Przez tereny gminy Gródek nad Dunajcem przebiegają trzy szlaki:czerwony, niebieski i żółty. Powstanie tych szlaków związane jest ściśle z budową zapory w Rożnowie rozpoczętą w 1935 roku. W 1937 roku w środowisku działaczy turystycznych i przy wsparciu ówczesnych władz starostwa, podjęto działania w celu utworzenia szlaków turystycznych na terenach otaczających przyszłe jezioro. W tym samym roku zostaje wyznaczony szlak biało-czerwono-biały prowadzący z Nowego Sącza przez Jelną do Rożnowa, Szlak ten później został skrócony do Bartkowej z powodu rozwinięcia koncepcji długiego szlaku niebieskiego: Tarnów-Bartkowa-Rożnów-Just-Limanowa-Kamienica-Lubań-Czorsztyn-Pieniny-Szczawnica-granica państwa-Obidza-Wlelki Rogacz. W roku 1968 następuje kolejna modernizacja szlaku b-c-b (Nowy Sącz-Bartkowa) na odcinku Jelna-Kobylnica- Glinik na żądanie władz wojskowych, a w roku 1984 jego ostatnia modyfikacja na północ od Jelnej. Szlak niebieski istniejący przed podjęciem decyzji o budowie zapory w Rożnowie zostaje zmodyfikowany i przedłużony o odcinki prowadzące do przyszłego jeziora, a później dalej do Tamowa. W roku 1936 poprowadzono odcinki Limanowa-Jaworz-Rojówka-Just, a w rok później odcinek Just-Rożnów. | Przed wojną do szlaku niebieskiego doprowadzono szlak: Męcina-Jaworz – kolor żółty. A w latach pięćdziesiątych kolejne: Pisarzowa-Sałasz – kolor zielony i Łososina Górna-Sałasz – kolor zielony. Kolejna modyfikacja szlaku niebieskiego miała miejsce w 1988 roku, kiedy przełożono odcinek Bartkowa-Bukowiec. Ostatnia modyfikacja to projekt przełożenia odcinka szlaku prowadzącego z Bartkowej do Rożnowa.Opis tego odcinka brzmi: „Z Bartkowej (przystanek PKS w kierunku Rożnowa) nowa trasa szlaku biegnie w kierunku północno-zachodnim razem ze znakami żółtymi szlaku Bartkowa-Jamna wznosząc się wśród pól i pojedynczych zagród ku brzegowi lasu. Na południe rozległy widok na basen Jeziora Rożnowskiego, na wschód widać dolinę Przydonickiego Potoku zamkniętą na horyzoncie grzbietem Bukowca, a od południa wzgórzami Glinika i Żebraczki. Szlak biegnie lasem około 400 m dochodząc do drogi leśnej (B). Tu szlak żółty odchodzi na północ, a nasz szlak biegnie na zachód, a potem na południe drogą okalającą głęboko wcięta dolinę potoku Wiesiółka. Przy pierwszych domach Wiesiółki, szlak przybiera kierunek zachodni, trawersując północne zbocza wzgórza i dochodząc do drogi Bartkowa-Rożnów w pobliżu przystanku PKS… – Oprac. Oktawian Duda 1998* -przygotował Leopold Bieniasz PTTK Beskid. |
Sport i rekreacja:
Drogi dookoła jezior, o dobrej nawierzchni asfaltowej, z pięknymi widokami na pogórze stwarzają dla amatorów wycieczek rowerowych doskonałe warunki do uprawiania turystyki rowerowej szosowej. Miłośnikom jazdy w terenie polecamy sieć szlaków turystycznych, z których większość to przepiękne trasy rowerowe. Polecamy ziemne korty tenisowe w Rożnowie (za mostem na Dunajcu) oraz w Podolu (obok Klubu). Amatorom koni polecamy w lipcu i sierpniu naukę jazdy konnej przy Pensjonacie „Stalownik” w Bartkowej.